Quephong.info: Lịch sử

Nghệ An không tổ chức chém trâu trong lễ hội Đền Chín Gian

<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 17px; list-style-type: none; margin-bottom: 15px; padding: 0px; text-align: justify;">
<strong>Lễ hội truyền thống Đền Chín Gian (huyện Quế Phong, Nghệ An) từ lâu vẫn có tiết mục chém trâu. Tuy nhiên, năm nay, chú trâu được đưa ra hành lễ không bị chém mà được trả về cho gia chủ.</strong></div>
<table align="center" class="image center" style="background: rgb(233, 233, 233); border-collapse: collapse; color: #135eb9; font-family: arial; font-size: 12px; margin-bottom: 15px; width: 500px;"><tbody>
<tr><td style="padding: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;"><img alt="Ngôi Đền tọa lạc trên đồi Pú Pỏm, bản Kim Khê, xã Châu Kim với địa thế đẹp. Đứng ở nơi đây có thể phóng tầm mắt  nhìn ra các bản làng... Trước đền đặt 9 con trâu trắng và đen tượng trưng cho chín bản mười mường." src="http://baonghean.vn/dataimages/201603/original/images1486744_a_1.jpg" style="border: 0px; height: 375px; max-width: 595px; width: 500px;" /></span></td></tr>
<tr><td style="padding: 0px; text-align: justify;">Đền Chín Gian được xây dựng vào đầu thế kỷ XIV tại Pú Chò Nhàng gọi là Tến Pỏn (Đền trên núi), thuộc bản Khoẳng, xã Châu Kim, huyện Quế Phong. Đền thờ Thẻn Phà (Thờ trời), Nắng Xỉ Đả (con gái trời) và Táo Ló Ỳ có công xây bản lập mường. <span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Trước đền đặt 9 con trâu trắng và đen tượng trưng cho chín bản mười mường.</span></td></tr>
</tbody></table>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 17px; list-style-type: none; margin-bottom: 15px; padding: 0px; text-align: justify;">
Từ xa xưa, Lễ hội đền Chín Gian được tổ chức 3 năm một lần vào tháng 8 âm lịch hàng năm, là dịp để bà con đồng bào Thái chín bản mười mường vùng Phủ Quỳ cùng về tụ hội về nơi đất gốc mở hội tế trời, tế tổ, cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt. Người đi hội dù già hay trẻ nhỏ, nam thanh nữ tú đều mặc trang phục đồng bào Thái. Từ năm 2006 đến nay, Lễ hội đền Chín Gian với quy mô hoành tráng được tổ chức vào mùa Xuân (các ngày 14, 15 và 16/ 2 âm lịch hàng năm, khai hội chính vào ngày 14 tháng 2 âm lịch) đáp ứng nhu cầu văn hóa tâm linh của đồng bào Thái.  Đặc biệt, tại lễ hội, có tiết mục chém trâu thu hút đông đảo người dân tham gia.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 17px; list-style-type: none; margin-bottom: 15px; padding: 0px; text-align: justify;">
Năm nay, huyện Quế Phong vẫn giữ điểm đặc sắc lễ tế trâu từ thửa xưa để lại nhưng không tổ chức chém trâu một cách phản cảm. Trâu sau khi được làm lễ xong trả về cho gia chủ. Còn các vật lễ khác vẫn giữ nguyên nét truyền thống.</div>
<table align="center" class="image center" style="background: rgb(233, 233, 233); border-collapse: collapse; color: #135eb9; font-family: arial; font-size: 12px; margin-bottom: 15px; width: 500px;"><tbody>
<tr><td style="padding: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;"><img alt="Trong Đền, những hiện vật như: Mâm mây, ghế... nhiều năm vẫn còn lưu giũ để du khách mỗi lần về được tận mắt chiêm ngưỡng những giá trị văn hóa vùng miền." src="http://baonghean.vn/dataimages/201603/original/images1486749_a3_den.jpg" style="border: 0px; height: 333px; max-width: 595px; width: 500px;" /></span></td></tr>
<tr><td class="image_desc" style="padding: 5px; text-align: justify;"><span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Trong Đền, những hiện vật như: Mâm mây, ghế... nhiều năm vẫn còn lưu giũ để du khách mỗi lần về được tận mắt chiêm ngưỡng những giá trị văn hóa vùng miền.</span></td></tr>
</tbody></table>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 17px; list-style-type: none; margin-bottom: 15px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Lễ hội Đền Chín Gian, bên cạnh phần nghi lễ được diễn ra trang nghiêm, thành kính và mang tính truyền thống, phần hội còn sôi nổi với các trò chơi dân gian như: kéo co, bắn nỏ, ném còn, nhảy sạp, đánh cồng chiêng, thổi cơm lam, thi ẩm thực vùng miền, hội trại, thi người đẹp.... </span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 17px; list-style-type: none; margin-bottom: 15px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Lễ hội còn có các gian hàng trưng bày sản phẩm của các bản làng.  Điểm mới của lễ hội năm nay có sự tham gia văn hóa, văn nghệ, các trò chơi dân gian truyền thống đậm bản sắc dân tộc của các huyện Quỳ Châu, Quỳ Hợp. </span></div>
<table align="center" class="image center" style="background: rgb(233, 233, 233); border-collapse: collapse; color: #135eb9; font-family: arial; font-size: 12px; margin-bottom: 15px; width: 500px;"><tbody>
<tr><td style="padding: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;"><img alt="Năm nay,  huyện Quế Phong vẫn giữ điểm đặc sắc lễ tế nhưng điểm mới năm nay sau khi làm lễ tế trâu xong thì trâu được bàn giao về cho gia chủ chứ không chém. Còn các vật lễ khác vẫn giữ nguyên nét truyền thống." src="http://baonghean.vn/dataimages/201603/original/images1486761_a5___n.jpg" style="border: 0px; height: 289px; max-width: 595px; width: 500px;" /></span></td></tr>
<tr><td class="image_desc" style="padding: 5px; text-align: justify;"><span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Năm nay, huyện Quế Phong vẫn giữ điểm đặc sắc lễ tế nhưng điểm mới năm nay sau khi làm lễ tế trâu xong thì trâu được bàn giao về cho gia chủ mà không có phần chém trâu như trước. </span></td></tr>
</tbody></table>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 17px; list-style-type: none; margin-bottom: 15px; padding: 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Đến với Đền Chín Gian nói riêng, huyện Quế Phong nói chung du khách còn chiêm ngưỡng những điểm du lịch hấp hẫn như: Thác Sao Va, Hang Thẩm Ồm, thác 7 tầng nằm ở lưng chừng núi với không gian trong lành, mát mẻ, rộn tiếng chim muông.</span></div>
<table align="center" class="image center" style="background: rgb(233, 233, 233); border-collapse: collapse; color: #135eb9; font-family: arial; font-size: 12px; margin-bottom: 15px; width: 500px;"><tbody>
<tr><td style="padding: 0px; text-align: justify;"><span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;"><img alt="Thác 7 tầng ( xã Hạch Dich) cách Đền Chín Gian và Thị trấn Kim Sơn 12- 15 km. Đường vào thác 7 tầng khá thuận lợi, đường nhựa rộng.  Thác có nhiều nhủ đá đẹp." src="http://baonghean.vn/dataimages/201603/original/images1486772_a8___n.jpg" style="border: 0px; height: 375px; max-width: 595px; width: 500px;" /></span></td></tr>
<tr><td class="image_desc" style="padding: 5px; text-align: justify;"><span style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Thác 7 tầng (xã Hạch Dịch) cách đền Chín Gian và thị trấn Kim Sơn 12 - 15 km. Đường vào thác 7 tầng khá thuận lợi, đường nhựa rộng. Thác có nhiều nhũ đá đẹp.</span></td></tr>
</tbody></table>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: arial; font-size: 12px; line-height: 17px; list-style-type: none; margin-bottom: 15px; padding: 0px; text-align: right;">
<strong style="font-family: arial, helvetica, sans-serif;">Thu Hương (BAONGHEAN.VN)</strong></div>

Nghệ An không tổ chức chém trâu trong lễ hội Đền Chín Gian

Lễ hội truyền thống Đền Chín Gian (huyện Quế Phong, Nghệ An) từ lâu vẫn có tiết mục chém trâu. Tuy nhiên, năm nay, chú trâu được đưa ra hàn...

Luật tục bảo vệ tài nguyên thiên nhiên của người Thái xã Hạnh Dịch, Nghệ An

<h3>
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="background-color: white; color: black; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 12px; width: 100%px;"><tbody>
<tr><td align="right" valign="top"><table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="width: 100%px;"><tbody>
<tr><td><div align="left" style="padding-top: 3px;">
</div>
</td></tr>
</tbody></table>
</td><td align="right" valign="top" width="6"></td></tr>
</tbody></table>
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="background-color: white; color: black; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 12px; width: 100%px;"><tbody>
<tr><td height="10"></td></tr>
</tbody></table>
<table border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="background-color: white; color: black; font-family: Verdana, Geneva, sans-serif; font-size: 12px; width: 100%px;"><tbody>
<tr><td height="20"><div align="justify" class="chu_noidung">
<div align="justify">
Các dân tộc nói chung, người Thái xã Hạnh Dịch, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An nói riêng đã sinh sống, thích nghi hài hòa với thiên nhiên qua nhiều thế hệ. Từ đó, họ đã hình thành nên những nét độc đáo riêng về phong tục, tập quán, chuẩn mực hành vi ứng xử giữa các thành viên trong cộng đồng và giữa con người và thiên nhiên.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjS2Nu-2OXtmNMYK9vweoCLqDF0a_ljvL6c62tX-bZQsGSdtxd1KPspN2hvDiMHKhxcYr9xV0D3rNYrbyVGpMLfdRNHlBM_kDm7TztCsPzPYX0Ekdsf_LEWPfKhX4Dp2F6fY42CkFhg4ATy/s1600/Xa+Hanh+Dich+bao+ton+thien+nhien.png" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="225" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjS2Nu-2OXtmNMYK9vweoCLqDF0a_ljvL6c62tX-bZQsGSdtxd1KPspN2hvDiMHKhxcYr9xV0D3rNYrbyVGpMLfdRNHlBM_kDm7TztCsPzPYX0Ekdsf_LEWPfKhX4Dp2F6fY42CkFhg4ATy/s640/Xa+Hanh+Dich+bao+ton+thien+nhien.png" width="640" /></a></div>
<br /></div>
 Các tóm tắt sau đây chính là quan niệm giá trị và phong tục tập quán của người Thái xã Hạnh Dịch.<br />
<ul>
<li><div align="justify">
Có Phạ, có Bổn, có Thẻn, dưới là Mường Đỉn, Mường piêng.</div>
</li>
<li><div align="justify">
Pò Bốn trên trời.</div>
</li>
<li><div align="justify">
Pò Thẻn: các dòng họ có người chết là đưa lên trời, có thày mo đưa linh hồn lên tổ tiên trên Thẻn. Tương tự như dưới đất, mỗi dòng họ có Thẻn riêng. Ở dưới đất cũng liên quan đến Thẻn, như cầu an thêm tuổi thọ, giải hạn.</div>
</li>
<li><div align="justify">
Phải có rừng thiêng. Chỗ nào có ma quỷ, thần thì quy định trước, như đất nghĩa địa.</div>
</li>
<li><div align="justify">
Đầu năm làm việc bản, nếu làm ăn không phát đạt thì chuyển bản khác, phải xác định cây nào to nhất thì phát dọn quanh cây to, lấy miếng trầu nói với chủ rừng: chúng tôi có các dòng họ, xin làng bản làm cái đền lên cúng. Có 2 con gà, 1 vò rượu, 1 nắm cơm mời ông mo cúng. Mỗi dòng họ lấy 1 chiếc áo, buộc vào cọc cây to đó, gọi là Lắc Xưa (Pù Xưa).</div>
</li>
<li><div align="justify">
Ông Pù Xưa phù hộ cho làm ăn phát đạt, không đau ốm thì cuối năm phải cúng 2 con gà.</div>
</li>
<li><div align="justify">
Quy định nơi nào sản xuất, chăn nuôi, rừng thiêng thì phải có.</div>
</li>
<li><div align="justify">
Chọn phát nương rẫy thì phải làm nêu, hay có tổ ong, tổ chim cũng làm nêu để nhận. Nêu có giá trị, nếu người nào thấy nêu mà tự tiện phạm vào là phải phạt</div>
</li>
<li><div align="justify">
Đốt lửa trỉa phải có 1 con gà, đất của ông chủ thì phải cúng một lần cho ông thần phù hộ cho mùa màng xanh tốt.</div>
</li>
<li><div align="justify">
Chuẩn bị thu hoạch lúa chín thì cúng 1 lần cảm ơn, lấy 3 bó lúa trả cho ông chủ đất</div>
</li>
<li><div align="justify">
Pùng Thì Pú: hỉnh núi có cây đa to, ai đụng vào là bị phạt, Nếu lấy rùi, đóng chặt thử hôm trước, sáng mai rùi rơi ra là không được chặt, nếu không là thần phạt.</div>
</li>
<li><div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/proxy/AVvXsEiez11EVJz58KMEY_FOB0o28_QSj6HjuEpFm9Sojq6TKW_3dg6mhJRmf9pCPvDbwUL4U4hIrVqk_dbpDTHniT3WslMtmnLhfLDOH9BYgRwP4Y2xJ-bMx3KDhc9MSW4ZRZDLDE4lUJV6Hme47Q7Djkg=(2)(1).png&container=blogger&gadget=a&rewriteMime=image%2F*" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img alt="" border="0" height="693" src="http://speri.org/upload/images/New%20Picture%20(2)(1).png" style="height: 260px; width: 252px;" width="460" /></a></div>
<div align="justify">
Ê việc bản: Mỗi năm cúng 1 lần, có khi cúng cả trâu. Tập trung vào, có trống chiêng, ăn chơi cả mường. Thần mường, lắc xưa, đền chùa phù hộ cho ta làm ăn phát đạt<br />
<table border="1" cellpadding="1" cellspacing="1" style="width: 99px;"><tbody>
<tr><td><div align="center">
<div style="text-align: right;">
</div>
</div>
</td></tr>
</tbody></table>
</div>
</li>
<li><div align="justify">
Xớ Châu vắng: bậc nào có sau thì phải cúng, người trẻ, người già không có bè bơi sang thì không bị va chạm gì.</div>
</li>
<li><div align="justify">
Xớ Châu vắng: thần nước phù hộ cho ta nắng không mưa nhưng suối đừng cạn</div>
</li>
<li><div align="justify">
Phái phì hạng mạy: thuốc nam có gia truyền, rừng từ ông cha cho ta, có ma thần, ma tổ tiên, khi lấy cây thuốc thì có miếng cau, trầu bỏ vào cây thuốc ta định lấy, nói ông này ông kia mắc bệnh, xin thuốc, nếu khỏi thì gia đình cảm ơn. Có thể cho con gà, chai rượu hoặc tiền. Sau này tôi chữa được cho người khác khỏi như ông ni.</div>
</li>
<li><div align="justify">
Cúng tổ tiên thì ai cũng thế, cuối năm là cúng.</div>
</li>
<li><div align="justify">
Lắc Xưa: phục vụ quản lý trong một bản, hoặc thôn mấy bản. Ông Lắc Xưa có quyền quản lý sinh mệnh, sự sống chết của dân trong vùng đó. Muốn đưa linh hồn người chết lên trời cũng phải qua Lắc Xưa. Muốn giải hạn cũng có gà có bữa cơm lên trên trời cũng qua ông Lắc Xưa chứng giám. Ông quản lý sổ sách sống chết của dân ở vùng. Nên hàng năm phải có cúng cho ông. Có rừng thiêng thì ông Lắc Xưa có quyền nói, quyền nói cả với ông chủ vực sâu. Ông bảo vệ cả hồn vía của chúng ta đừng cho ra ngoài, đừng cho ốm đau.</div>
</li>
<li><div align="justify">
Dưới đất, sau ông Lắc Xưa có Chẩu đỉn. Mỗi vùng có một Chẩu đỉn. Giữa trời xuống đất có ông Thẻn Đỉn quản lý phía trên. Phân công mỗi vùng có một ông Chẩu đỉn quản lý. Thần núi có Chẩu đỉn của núi. Phát nương làm rẫy phải cúng Chẩu Đỉn. Muốn làm rẫy không cho thú phá hoại cũng phải cúng. Lấy thuốc nam cũng liên quan ông Châu Đỉn quản lý. Làm nhà cũng phải qua ông Chẩu Đỉn, có bữa cơm động thổ để khỏi có cái lỗ ở đó, làm ăn phát đạt.</div>
</li>
<li><div align="justify">
Phỉ hạng mạy liên quan đến cúng Chẩu đỉn, muốn lấy thuốc ở đâu cũng phải xin. Kêu gọi linh hồn người thày trước đây, liên quan đến cây thuốc.</div>
</li>
</ul>
<div style="text-align: right;">
<b>Nguồn: speri.org</b></div>
</div>
</td></tr>
</tbody></table>
</h3>

Luật tục bảo vệ tài nguyên thiên nhiên của người Thái xã Hạnh Dịch, Nghệ An

Các dân tộc nói chung, người Thái xã Hạnh Dịch, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An nói riêng đã sinh sống, thích nghi hài hòa với ...

Cọn nước vùng cao

<div style="text-align: justify;">
         <b> Không chỉ nổi tiếng bởi những thắng cảnh, những di tích cùng hệ thống hang động, núi đá đẹp mê hồn, miền Tây Nghệ An còn quyến rũ bởi cảnh sắc được tạo nên bằng chính bàn tay con người.
 
Một trong những vẻ đẹp độc đáo được hình thành từ niềm mê say lao động và sự sáng tạo của con người đó là những cọn nước</b>. </div>
<div style="text-align: justify;">
          Được làm từ tre luồng, cọn nước vùng cao đã giúp người dân chuyển nước vào ruộng, tạo nên những cánh đồng lúa mướt xanh. Không những thế, nó còn làm nên bản sắc, thành biểu tượng của sự thanh bình những bản làng nơi đây. Cọn nước cũng là nguồn cảm hứng của những nhiếp ảnh gia xứ Nghệ khi lên với miền Tây.
 
Xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc những hình ảnh về cọn nước vùng cao của các CTV: Cảnh Hùng - Sách Nguyễn - Quốc Đàn.</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5NBUIyQ9ZwjfRpYxhVvYv38A2yxFMWWJScWnf-8ZA0Hw9bweD2KvtmbMOIRVovHp9ZbpvJbXXdeNzu_6bpAANi6vOkYfmD8RlB89kPO6J8vOofmvsA78uMkg1QcJgsTlzNqyoBmCauj06/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5NBUIyQ9ZwjfRpYxhVvYv38A2yxFMWWJScWnf-8ZA0Hw9bweD2KvtmbMOIRVovHp9ZbpvJbXXdeNzu_6bpAANi6vOkYfmD8RlB89kPO6J8vOofmvsA78uMkg1QcJgsTlzNqyoBmCauj06/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+1.jpg" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjSUEibWk7midesVWeEa2G73SNKzvh8KhNFNITqZFHVNDxWMYj3LDtLJhj1p74MyArFzbCfSq1DVRc-n7QhU2IYMkeMCjF9D2ZZJJgXFcZAqvKF3LH4rOooVpHa4JQ7TE9rTSbDhY_mKMqL/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjSUEibWk7midesVWeEa2G73SNKzvh8KhNFNITqZFHVNDxWMYj3LDtLJhj1p74MyArFzbCfSq1DVRc-n7QhU2IYMkeMCjF9D2ZZJJgXFcZAqvKF3LH4rOooVpHa4JQ7TE9rTSbDhY_mKMqL/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+2.jpg" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhF4NzYpZ1d-yybOzt4jVuEB4_6RB7hLGfZNhUKI79J3kkMg8Nv0tr4MTprocmiDWFsYRu7Ci_TlTiSbS0lYQFy1NRnX7yOz4b_mbr2RPKHwKco2Vx_P_x0eibIc0mgYTJmzTCM-IeerDe8/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhF4NzYpZ1d-yybOzt4jVuEB4_6RB7hLGfZNhUKI79J3kkMg8Nv0tr4MTprocmiDWFsYRu7Ci_TlTiSbS0lYQFy1NRnX7yOz4b_mbr2RPKHwKco2Vx_P_x0eibIc0mgYTJmzTCM-IeerDe8/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+3.jpg" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5NBUIyQ9ZwjfRpYxhVvYv38A2yxFMWWJScWnf-8ZA0Hw9bweD2KvtmbMOIRVovHp9ZbpvJbXXdeNzu_6bpAANi6vOkYfmD8RlB89kPO6J8vOofmvsA78uMkg1QcJgsTlzNqyoBmCauj06/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5NBUIyQ9ZwjfRpYxhVvYv38A2yxFMWWJScWnf-8ZA0Hw9bweD2KvtmbMOIRVovHp9ZbpvJbXXdeNzu_6bpAANi6vOkYfmD8RlB89kPO6J8vOofmvsA78uMkg1QcJgsTlzNqyoBmCauj06/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+1.jpg" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjSUEibWk7midesVWeEa2G73SNKzvh8KhNFNITqZFHVNDxWMYj3LDtLJhj1p74MyArFzbCfSq1DVRc-n7QhU2IYMkeMCjF9D2ZZJJgXFcZAqvKF3LH4rOooVpHa4JQ7TE9rTSbDhY_mKMqL/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjSUEibWk7midesVWeEa2G73SNKzvh8KhNFNITqZFHVNDxWMYj3LDtLJhj1p74MyArFzbCfSq1DVRc-n7QhU2IYMkeMCjF9D2ZZJJgXFcZAqvKF3LH4rOooVpHa4JQ7TE9rTSbDhY_mKMqL/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+2.jpg" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhF4NzYpZ1d-yybOzt4jVuEB4_6RB7hLGfZNhUKI79J3kkMg8Nv0tr4MTprocmiDWFsYRu7Ci_TlTiSbS0lYQFy1NRnX7yOz4b_mbr2RPKHwKco2Vx_P_x0eibIc0mgYTJmzTCM-IeerDe8/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+3.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhF4NzYpZ1d-yybOzt4jVuEB4_6RB7hLGfZNhUKI79J3kkMg8Nv0tr4MTprocmiDWFsYRu7Ci_TlTiSbS0lYQFy1NRnX7yOz4b_mbr2RPKHwKco2Vx_P_x0eibIc0mgYTJmzTCM-IeerDe8/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+3.jpg" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5NBUIyQ9ZwjfRpYxhVvYv38A2yxFMWWJScWnf-8ZA0Hw9bweD2KvtmbMOIRVovHp9ZbpvJbXXdeNzu_6bpAANi6vOkYfmD8RlB89kPO6J8vOofmvsA78uMkg1QcJgsTlzNqyoBmCauj06/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi5NBUIyQ9ZwjfRpYxhVvYv38A2yxFMWWJScWnf-8ZA0Hw9bweD2KvtmbMOIRVovHp9ZbpvJbXXdeNzu_6bpAANi6vOkYfmD8RlB89kPO6J8vOofmvsA78uMkg1QcJgsTlzNqyoBmCauj06/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+1.jpg" /></a></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjSUEibWk7midesVWeEa2G73SNKzvh8KhNFNITqZFHVNDxWMYj3LDtLJhj1p74MyArFzbCfSq1DVRc-n7QhU2IYMkeMCjF9D2ZZJJgXFcZAqvKF3LH4rOooVpHa4JQ7TE9rTSbDhY_mKMqL/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+2.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjSUEibWk7midesVWeEa2G73SNKzvh8KhNFNITqZFHVNDxWMYj3LDtLJhj1p74MyArFzbCfSq1DVRc-n7QhU2IYMkeMCjF9D2ZZJJgXFcZAqvKF3LH4rOooVpHa4JQ7TE9rTSbDhY_mKMqL/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+2.jpg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg2lAklq40JwFEqpJ9tSd2f6j4Ix06_XrJecjxMZlYP3RSuFE-cb6Vxaw8v6v2_HlP_q7BtVCLgckvpsbx_Qw0lA9hz9cs9RgVT6cLwW_Y9MqFgOGaT80ZfOoSZMXnfxYmlf0_MdSNpzD3W/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+5.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg2lAklq40JwFEqpJ9tSd2f6j4Ix06_XrJecjxMZlYP3RSuFE-cb6Vxaw8v6v2_HlP_q7BtVCLgckvpsbx_Qw0lA9hz9cs9RgVT6cLwW_Y9MqFgOGaT80ZfOoSZMXnfxYmlf0_MdSNpzD3W/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+5.jpg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg2lAklq40JwFEqpJ9tSd2f6j4Ix06_XrJecjxMZlYP3RSuFE-cb6Vxaw8v6v2_HlP_q7BtVCLgckvpsbx_Qw0lA9hz9cs9RgVT6cLwW_Y9MqFgOGaT80ZfOoSZMXnfxYmlf0_MdSNpzD3W/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+5.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg2lAklq40JwFEqpJ9tSd2f6j4Ix06_XrJecjxMZlYP3RSuFE-cb6Vxaw8v6v2_HlP_q7BtVCLgckvpsbx_Qw0lA9hz9cs9RgVT6cLwW_Y9MqFgOGaT80ZfOoSZMXnfxYmlf0_MdSNpzD3W/s1600/Gu%E1%BB%93ng+n%C6%B0%E1%BB%9Bc+5.jpg" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: right;">
Nguồn: baonghean.vn</div>
<div style="text-align: justify;">
<br /></div>

Cọn nước vùng cao

Không chỉ nổi tiếng bởi những thắng cảnh, những di tích cùng hệ thống hang động, núi đá đẹp mê hồn, miền Tây Nghệ An còn quyến r...

Nhịp điệu Piềng Văn

<span style="background-color: white; font-family: Arial; font-size: 13.3333330154419px; font-weight: bold; text-align: justify;">VH- Về quê mới Piềng Văn tại xã Đồng Văn, huyện Quế Phong (Nghệ An) người dân bản Nong Đanh vùng tái định cư thủy điện Hủa Na vẫn duy trì một không gian văn hoá, góp phần bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá truyền thống của dân tộc Thái.</span><br />
<div align="justify" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
Gặp chúng tôi trên đường lên xã, dù không quen biết nhưng với bản tính hiền hậu, mến khách, sau vài câu chuyện, Trưởng bản Lô Đình Thi đã niềm nở mời về nhà. Từ nhà trưởng bản phóng tầm mắt có thể bao quát toàn cảnh bản Piềng Văn yên bình với những nếp nhà sàn bảng lảng trên mái khói bếp đang mơ màng nép mình dưới thung núi.</div>
<div align="justify" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
Bên chum rượu cần mời khách, Trưởng bản Thi phấn khởi cho biết: Năm 2011, bản Nong Lanh di dời từ núi cao xuống mường thấp, đổi tên là bản Piềng Văn. Toàn bản hiện có 39 hộ, 146 khẩu. Dù cuộc sống đã có nhiều thay đổi, có đầy đủ điện, đường, trường, trạm nhưng bản Piềng Văn ta vẫn lưu giữ được nhiều nét văn hoá truyền thống của dân tộc mình. Bởi trước khi rời bản, cả bản đã đồng lòng ra một quy ước giữ gìn truyền thống bản sắc văn hóa “ời” (chị) à!</div>
<div align="center" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
<span style="color: blue; font-size: xx-small;"><img id="imgNews" src="http://www.baovanhoa.vn/upload/20150326/trang-8.jpg" style="border-width: 0px;" /></span></div>
<div align="center" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
<span style="color: blue; font-size: xx-small;"> Khắc luống</span></div>
<div align="center" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
<span style="color: blue; font-size: xx-small;"><img id="imgNews" src="http://www.baovanhoa.vn/upload/20150326/oieng-van-1.jpg" style="border-width: 0px;" /></span></div>
<div align="center" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
<span style="color: blue; font-size: xx-small;">Người dân bản đánh cồng chiêng</span></div>
<div align="justify" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
Về nơi ở mới, rút bài học từ những bản tái định cư trước, người bản Piềng Văn tự dựng nhà sàn truyền thống bằng gỗ cách điệu mái ngói đỏ tươi, kiên quyết không đồng ý với phương án ở nhà sàn xây dựng bằng bê tông. Phục dựng, bảo tồn những nét văn hóa đã có bao đời của dân tộc, trong những buổi sinh hoạt, người già kể cho lớp trẻ nghe về tích truyện dựng bản lập mường bằng tiếng Thái. Các nhạc cụ cồng chiêng, pí lăng, khèn bè..., các làn điệu dân ca khắp, lăm, nhuôn... được sưu tầm và được các nghệ nhân truyền dạy cho lớp trẻ. Trong những dịp lễ hội, các trò chơi dân gian như chọi gụ, bắn nỏ, đi cà kheo... được duy trì tổ chức.</div>
<div align="justify" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
Dù làm gì, ở đâu, trong các dịp lễ, tết hay xuống chợ, làm nương, người phụ nữ Thái bản Piềng Văn vẫn mặc váy Thái truyền thống. Trước khi về nhà chồng các cô gái bản Piềng Văn sẽ sắm sửa cho mình một ít của hồi môn, trong đó không thể thiếu tấm phà, khăn, váy, áo thổ cẩm và đệm gối bông lau.</div>
<div align="justify" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
Cuộc sống tinh thần phong phú, ý thức cao trong việc giữ gìn bản sắc dân tộc, tuy nhiên theo tập quán lâu đời, đến nơi ở mới, trong vòng luẩn quẩn, người dân bản Piềng Văn vẫn kéo nhau vào rừng đốn củi, săn bắt động vật, chặt phá gỗ, đốt nương làm rẫy... Trước tình hình đó, Trưởng bản Thi nhiều đêm trằn trọc, trăn trở phải làm gì để thoát nghèo. Mỗi kỳ sinh hoạt bản, câu chuyện vẫn thường xuyên đề cập là làm sao để bà con nhanh chóng thoát nghèo. Nhưng câu chuyện ấy vẫn thường kéo dài suốt từ kỳ sinh hoạt này sang kỳ sinh hoạt khác, từ năm này sang năm khác. Cuối cùng trưởng bản và các già làng họp bàn bạc đi đến kết luận phải xây dựng quy ước, hương ước để người dân ký cam kết. Hộ nào vi phạm sẽ bị nêu tên và nộp phạt.</div>
<div align="center" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
<span style="color: blue; font-size: xx-small;"><img id="imgNews" src="http://www.baovanhoa.vn/upload/20150326/pieng-van-2.jpg" style="border-width: 0px;" /></span></div>
<div align="center" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
<span style="color: blue; font-size: xx-small;">Người dân bản Piềng Văn nhảy sạp trong buổi sinh hoạt văn nghệ<br /><img id="imgNews" src="http://www.baovanhoa.vn/upload/20150326/pieng-van-3.jpg" style="border-width: 0px;" /></span></div>
<div align="center" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
<span style="color: blue; font-size: xx-small;">Thanh niên bản Piềng Văn đánh Tỏ lẹ (trò chơi người Thái) </span></div>
<div align="justify" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
Thực hiện nghiêm túc bản cam kết, sau 3 năm di dời, đến nay bản Piềng Văn đã đáp ứng đủ 5 tiêu chí để được công nhận Bản văn hóa. Những tập tục lạc hậu trong việc cưới việc tang không còn, các gia đình trong bản đều thực hiện theo nếp sống mới, không thách cưới cao, không để đám tang quá 24 tiếng. 100% gia đình trong bản có công trình hợp vệ sinh, vệ sinh xung quanh làng bản và thực hiện di dời chuồng trại ra khỏi sàn nhà. Người dân khi ốm đau đều đến cơ sở y tế khám, chữa bệnh, phụ nữ mang thai được khám thai định kỳ; trẻ em được tiêm phòng đầy đủ...</div>
<div align="justify" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
Với những nỗ lực trong việc bảo tồn văn hóa dân tộc, bản Piềng Văn là một trong những bản tái định cư đầu tiên của Thủy điện Hủa Na được công nhận là bản làng văn hóa. Trong ngày vui lễ hội mừng Xuân, say trong điệu nhảy sạp và rộn rã cồng chiêng, cả bản ai cũng nhắc nhở nhau phải giữ gìn tình đoàn kết, giúp nhau phát triển kinh tế để bộ mặt bản làng ngày càng khang trang, giàu đẹp.</div>
<span style="background-color: white; color: blue; font-family: Arial; font-size: xx-small;"></span><br />
<div align="right" style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 10pt; margin: 5px;">
<strong>Phạm Ngân</strong></div>
<div align="right" style="background-color: white; margin: 5px;">
<strong style="font-family: arial; font-size: 10pt;">Link gốc: </strong><span style="background-color: transparent; font-size: 13.3333330154419px;"><span style="font-family: arial;"><b>http://www.baovanhoa.vn/Doisong/71546.vho</b></span></span></div>

Nhịp điệu Piềng Văn

VH- Về quê mới Piềng Văn tại xã Đồng Văn, huyện Quế Phong (Nghệ An) người dân bản Nong Đanh vùng tái định cư thủy điện Hủa Na vẫn duy trì mộ...

Kế hoạch tổ chức phần Lễ Đền chín gian năm 2015

Lễ hội Đền Chín Gian: Linh thiêng nguồn cội - Báo Nghệ An điện tử

<strong style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 12px; text-align: justify;"> Về Quế Phong trong những ngày này, du khách thập phương có thể cảm nhận không khí lễ hội đang tràn ngập khắp nơi. tham gia lễ hội Đền Chín Gian là một phần không thể thiếu trong tín ngưỡng linh thiêng... Đây là dịp để bà con dân tộc Thái hành hương về nguồn cội, cùng mở hội tế trời, lễ tổ và cầu phúc cho chín bản mười mường</strong><br />
<div style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 12px;">
<div style="text-align: justify;">
Đền Chín Gian được xây dựng vào đầu thế kỷ XIV tại Pú Chũ Nhàng, gọi là Tến Pỏm (đền trên núi), thuộc bản Khoẳng, xã Châu Kim, huyện Quế Phong. Ngôi đền có chín gian nên đồng bào gọi là Tến Cau - hoong (tức đền Chín Gian), mỗi gian tượng trưng cho một mường:  mường Tôn, mường Pắn, mường Chừn, mường Hin, mường Puộc, mường Quáng, mường Ha Quèn, mường Miểng, mường Chón.</div>
<div style="text-align: justify;">
 </div>
<div style="text-align: justify;">
Truyền thuyết kể lại rằng: Một năm, vào ngày mở hội tế trời, khi chuẩn bị hành lễ hiến trâu, bỗng có con rồng bay đến cuốn đi con trâu trắng của mường Tôn. Thấy điềm xấu, Tạo Mường liền cho giết trâu làm lễ, khấn xin trời phật, tổ tiên để chuyển dời đền đi nơi khác. Tương truyền, có con quạ cổ khoang trắng đến gắp miếng xương trâu nơi đền cũ bay đi và thả xuống một ngọn đồi nhỏ phía Nam mường Tôn, còn gọi là Pú Căm (núi vàng), tục gọi là Pú Quái (núi trâu). Vì thế, cuối thế kỷ XVIII, đền được chuyển đến Pú Căm hay còn gọi là đền Hiến Trâu, thuộc bản Piếng Chào, xã Châu Kim. Lúc này, đền có kiến trúc nhà sàn 9 gian lợp nứa; thờ Thẻn - phà (thờ trời), Náng Xỉ Đả (con gái trời) và Tạo Ló Ỳ (người có công xây bản lập mường). Năm 1927, đền được tôn tạo lại bằng nhà sàn kê, có 4 hàng cột, chín gian bằng gỗ lim, lợp tôn. Từ năm 1927 - 2003, trải qua thời gian dài với nhiều biến cố thăng trầm của lịch sử, đền bị xuống cấp và mai một, chỉ còn là phế tích. Năm 2004, đền được tôn tạo lại nhằm bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa Thái vùng Tây Bắc xứ Nghệ.</div>
<div style="text-align: justify;">
 </div>
<div style="text-align: justify;">
Thuở xưa, Lễ hội Đền Chín Gian được tổ chức ba năm một lần vào tháng 8 âm lịch hàng năm, là dịp để người dân chín bản mười mường vùng Phủ Quỳ cùng hành hương về nơi đất gốc mở hội tế trời, lễ tổ, cầu mưa thuận gió hoà, mùa màng tươi tốt. Từ năm 2006, Lễ hội Đền Chín Gian với quy mô hoành tráng được tổ chức trở lại vào trung tuần tháng 2 âm lịch hàng năm, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hoá tâm linh nhớ về tổ tiên, cội nguồn của đồng bào Thái. Năm 2008, đền được công nhận Di tích văn hoá cấp tỉnh.</div>
<div style="text-align: justify;">
 </div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<img alt="Nghi lễ tại Lễ hội Đền Chín Gian (Quế Phong)." src="http://baonghean.vn/dataimages/201403/original/images944441_a5__Nghi_l__t_i_L__h_i___n_Ch_n_Gian__Qu__Phong_..jpg" style="border: 0px; height: 375px; max-width: 595px; width: 500px;" /></div>
<div style="text-align: justify;">
<table class="image center" style="background-color: #e9e9e9; border-collapse: collapse; color: #135eb9; margin-bottom: 10px; text-align: justify; width: 500px;"><tbody>
<tr></tr>
<tr><td class="image_desc" style="padding: 5px; text-align: center;">Nghi lễ tại Lễ hội Đền Chín Gian (Quế Phong).</td></tr>
</tbody></table>
</div>
<div style="text-align: justify;">
 </div>
<div style="text-align: justify;">
Điểm nhấn đặc sắc của Lễ hội Đền Chín Gian ở Quế Phong, đó là lễ "hắp quái" tức lễ hiến trâu. Theo phong tục truyền thống, hàng năm đến ngày mở hội, 9 mường rước lễ vật lên đền Chín Gian làm lễ tế trời, Tạo Ló Ỳ và tổ tiên các dòng họ của người Thái có công xây bản lập mường. Đã thành lệ, lễ vật đầu tiên và không thể thiếu mà dân mường Tôn dâng lên trong các dịp lễ tế trời và Tạo Ló Ỳ bao giờ cũng là một con trâu cái trắng - vật lễ trong các cuộc cúng tế linh thiêng nhất. Hai mường khác là mường Quáng và mường Puộc cũng hiến trâu trắng nhưng là trâu đực, những mường còn lại cúng trâu đen, nhưng phải là trâu khỏe mạnh. Sau khi trâu được đưa xuống tắm ở bến sông Tà Tạo (bến Quan), lễ chém trâu sẽ được tiến hành trong tiếng reo hò của bà con về dự lễ. Thịt trâu được đặt lên bậc sạp cao nhất của gian đền. Bà mo làm lễ nạp trâu suốt ba ngày đêm, rồi đem chia ra, nấu lên cho mọi người cùng ăn.</div>
<div style="text-align: justify;">
 </div>
<div style="text-align: justify;">
Nét tín ngưỡng rất riêng của đồng bào Thái còn thể hiện rất rõ trong các hình thức thi hát xuổi nhuôn đối đáp. Nét mới năm nay là cuộc thi viết chữ Thái cũng đã được đưa vào nội dung của lễ hội. Đây là một phần trong công cuộc bảo tồn và phát huy bản sắc dân tộc Thái khỏi bị mai một, động viên đồng bào đi học để biết cái chữ.</div>
<div style="text-align: justify;">
 </div>
<div style="text-align: justify;">
Tại Lễ hội Đền Chín Gian, bên cạnh phần nghi lễ được diễn ra trang nghiêm và mang tính truyền thống, không khí tươi vui của lễ hội còn tưng bừng hơn với phần hội với các trò chơi dân gian hấp dẫn như:  kéo co, ném còn, nhảy sạp, đánh cồng chiêng, khắc luống, uống rượu cần, múa lăm vông, thi bắn nỏ, đẩy gậy, giao lưu bóng chuyền, diễn xướng dân gian, gói bánh chưng, thổi cơm lam, hội trại và thi người đẹp chín mường đến từ 14 xã, thị trấn trong huyện. Lễ hội cũng là dịp 9 mường trưng bày và giới thiệu các sản phẩm thủ công truyền thống, hàng mỹ nghệ của địa phương như thổ cẩm, mây tre đan, trưng bày giới thiệu văn hoá ẩm thực với các món ăn truyền thống của các xã trong huyện.</div>
<div style="text-align: justify;">
 </div>
<div style="text-align: justify;">
Đồng chí Lữ Đình Thi - Chủ tịch UBND huyện Quế Phong cho biết: “Đây là  một sự kiện quan trọng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện nhà, thể hiện trách nhiệm và lòng thành kính của các thế hệ con cháu hôm nay, góp phần tôn vinh công đức của cha ông khai bản, lập mường, đồng thời bảo tồn và phát huy các giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc Thái Tây Bắc Nghệ An. Lễ hội là dịp để giới thiệu, quảng bá tiềm năng văn hoá du lịch, nhằm góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội huyện Quế Phong và vùng Tây Bắc Nghệ An. Từ hơn một tháng trước Tết, ban tổ chức lễ hội đã xây dựng các phương án tổ chức, quản lý như giữ gìn an ninh trật tự, chống các hoạt động mê tín, dị đoan,… để lễ hội diễn ra an toàn, tiết kiệm, lành mạnh và văn minh”. </div>
<div style="text-align: justify;">
 </div>
<div style="text-align: justify;">
Lễ hội Đền Chín Gian là nơi quy tụ tâm thức cộng đồng với vẻ đẹp của văn hoá tâm linh, văn hoá nghệ thuật và những phong tục, tập quán cổ truyền rất đặc biệt. Đến với lễ hội  là trở về với cội nguồn của dân tộc Thái ở miền Tây Nghệ An. Việc tổ chức thành công Lễ hội Đền Chín Gian không chỉ đáp ứng niềm mong mỏi của nhân dân địa phương, mà qua đó còn góp phần ôn lại truyền thống, giáo dục con cháu lòng yêu nước, đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, tự hào dân tộc và trách nhiệm của mỗi người dân đối với quê hương, dân tộc. Đồng thời đáp ứng nhu cầu tâm linh của đông đảo du khách thập phương. </div>
</div>
<div style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 12px; text-align: justify;">
<strong>Thanh Lê</strong></div>
<div style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 12px; text-align: justify;">
Link  <a href="http://baonghean.vn/xa-hoi/van-hoa/201403/le-hoi-den-chin-gian-linh-thieng-nguon-coi-461925/" style="background-color: transparent;">http://baonghean.vn/xa-hoi/van-hoa/201403/le-hoi-den-chin-gian-linh-thieng-nguon-coi-461925/</a></div>
<div style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 12px; text-align: justify;">
 </div>
<div style="background-color: white; font-family: arial; font-size: 12px; text-align: justify;">
<br /></div>

Lễ hội Đền Chín Gian: Linh thiêng nguồn cội - Báo Nghệ An điện tử

Về Quế Phong trong những ngày này, du khách thập phương có thể cảm nhận không khí lễ hội đang tràn ngập khắp nơi. tham gia lễ hội Đền Chín ...

Tục giữ lửa đêm 30 tết của Người Thái

<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px;"><b>       XUÂN về trên vùng cao  thường sớm hơn những nơi khác, trong cái tiết trời se lạnh, trong làn mưa phùn, người ta đã cảm nhận được Tết đang về trên cành hoa mai, hoa ban, len lỏi trong từng ngõ xóm của thôn, bản. Tết là dịp mà người Thái mong đợi nhiều nhất. Bên cạnh việc tổ chức các trò chơi dân gian, đây còn là dịp sum vầy, đoàn tụ, gặp gỡ người thân. Vì thế, từ ngày 25 tháng 12 âm lịch, người Thái đã náo nức chuẩn bị đón Tết.</b></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimvAJLZUTcohKJjprb-JiVaKw_0CdxUiZA2EiqPfCGmp2S9AHKjDIWOFKpoCcXBJF2SxsSwvZiDph5Mf_BgiiSz13w9YFFdQxc1Bk_g0KlXFAh8b0Kx3XMVeM9kzZimvVNaLdqJq_lkr6F/s1600/1.JPG" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="237" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEimvAJLZUTcohKJjprb-JiVaKw_0CdxUiZA2EiqPfCGmp2S9AHKjDIWOFKpoCcXBJF2SxsSwvZiDph5Mf_BgiiSz13w9YFFdQxc1Bk_g0KlXFAh8b0Kx3XMVeM9kzZimvVNaLdqJq_lkr6F/s1600/1.JPG" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px;"><b><br /></b></span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 2.85pt 0in 0pt; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; font-size: 10pt; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Trong khi các mẹ, các chị lên rừng tìm hái lá dong, say sưa trong tiếng chày giã gạo, thì trai tráng thôn, bản hăng hái vào rừng tìm những khúc củi tốt chuẩn bị cho phong tục quan trọng nhất trong dịp Tết của người Thái: phong tục giữ lửa đêm 30 Tết.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 2.85pt 0in 0pt; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; font-size: 10pt; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Đây là phong tục được người Thái lưu truyền từ xa xưa, xuất phát từ mong muốn năm mới làm ăn phát đạt, thuận lợi, gặp nhiều may mắn; gia đình no đủ, đầm ấm, vui vẻ. Để chuẩn bị cho ngọn lửa được đỏ, than được hồng mãi trong đêm 30 Tết, củi được lựa chọn rất kỹ lưỡng, phải là củi to, chắc, thẳng, đượm lửa và than phải hồng được lâu. Người Thái cũng quan niệm củi có bền chặt, than có đỏ hồng mãi thì tình cảm gia đình mới vững chắc, bền lâu. Mỗi người chọn cho mình 2 khúc củi to, đem về phơi khô. Việc phơi cũng phải tính toán sao cho vừa nắng để lửa cháy to nhưng than không bị tàn sớm.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 2.85pt 0in 0pt; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; font-size: 10pt; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Đêm 30 Tết, sau khi cúng cuối năm, cả nhà quây quần bên bếp lửa vui vẻ trò chuyện, cùng mong cho những điều xấu, đen đủi năm cũ qua mau, may mắn, hạnh phúc đến trong năm mới. Trong ánh lửa bập bùng, trong tiếng lửa tí tách những bài nhuôn, bài suối được cất lên với những nhắn nhủ của bố mẹ đến con cái, mong con cái sống vui vẻ, làm ăn phát đạt, con trẻ chóng lớn; con cái thì hát mong bố mẹ năm mới mạnh khỏe, sống lâu... Trâu đầy sàn nhà, gà đầy chuồng to. Thời điểm giao thừa qua, trước khi chuẩn bị đi ngủ, để ngọn lửa được giữ mãi trong đêm, người phụ nữ trong gia đình có nhiệm vụ vùi tro làm sao cho sáng hôm sau bếp vẫn đượm lửa. Quan niệm của người Thái cho rằng nếu bếp tàn thì mang lại điều đen đủi, gia đình năm mới không được yên ấm, no đủ. Là người phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong việc bếp núc nên việc giữ lửa được giao cho họ. Vì thế, vùi tro như thế nào để lửa cháy, than hồng mãi qua đêm 30 Tết là cả một nghệ thuật của người phụ nữ Thái.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 2.85pt 0in 0pt; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; font-size: 10pt; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Sáng mùng một Tết, mọi thành viên trong gia đình cùng dậy sớm để chuẩn bị mâm cúng đầu năm. Người phụ nữ lớn tuổi trong gia đình có trách nhiệm khơi tro để ngọn lửa tiếp tục bùng cháy, sửa soạn mâm cúng đầu năm mới.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 2.85pt 0in 0pt; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<span style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; font-size: 10pt; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">Với người Thái, tục giữ lửa đêm 30 tết có ý nghĩa rất quan trọng trong đời sống tâm linh, nó mở đầu cho những điều tốt đẹp cho năm mới, tạo niềm tin để họ lạc quan sang năm mới hăng hái làm ăn, xây dựng gia đình ấm no, hạnh phúc./.</span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 2.85pt 0in 0pt; outline: 0px; padding: 0px; text-align: right; vertical-align: baseline;">
<span style="background-color: transparent; background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; border: 0px; font-size: 10pt; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><b>Tác giả: Võ Anh Tuấn</b></span></div>

Tục giữ lửa đêm 30 tết của Người Thái

XUÂN về trên vùng cao thường sớm hơn những nơi khác, trong cái tiết trời se lạnh, trong làn mưa phùn, người ta đã cảm nhận được Tết...

Quan niệm về vòng đời của Người Thái

<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px;">  <b>     1. Từ khi lọt lòng cho đến lúc nhắm mắt xuôi tay, người Thái phải/ được </b></span><span style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 1.8; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><b>trải qua những nghi lễ nhất định theo truyền thống – những nghi lễ vòng đời, ai cũng như ai. Có những nghi lễ đó bởi người ta quan niệm con người có  Vắn/ Khoắn (hồn vía), có Mương Phạ (mường trời) và Mương Đin (mường đất/ trần gian), có các Phí (vị thần - nhân thần và thiên thần) chi phối cuộc sống của con người, v.v. </b></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi73szzqytXXgRid_OVnyv-RJw1T6DNg0teLZFlr0Ln7u_8rI4i58Zd0t9kApxDdxUI7QaoEZ-Olp5REuLC0-gE-IgAxm375BjsP6NYu4l37DgbRgy1CjWu5FjXUjpZMha9WaZeoLSkeAG4/s1600/1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEi73szzqytXXgRid_OVnyv-RJw1T6DNg0teLZFlr0Ln7u_8rI4i58Zd0t9kApxDdxUI7QaoEZ-Olp5REuLC0-gE-IgAxm375BjsP6NYu4l37DgbRgy1CjWu5FjXUjpZMha9WaZeoLSkeAG4/s1600/1.jpg" width="320" /></a></div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 1.8; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"><b><br /></b></span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
      2. Người Thái quan niệm con người có hồn vía. Hồn vía con người là do Bôn/ Then (ông trời) ở mường trời ban cho, sau khi đúc từ khuôn Bầu ra; hồn vía này được ngụ/ nuôi ở trong cây chuối và con cá ở trong vườn trời, do người trời canh giữ. Vì vậy, con người xuống trần gian sống nhưng vẫn "nối" với hồn vía ở mường trời. Cây chuối héo hoặc con cá trong vườn trời chết, là người trần gian chết. Hồn vía người rong chơi, thất lạc, hoặc buồn tủi thì người bị ốm. Muốn an ủi vía, rủ vía về, thì phải cúng lễ "sửa", cúng lễ để "gọi vía", "buộc vía" cho người khỏe mạnh, bình an. Người có thể/ có khả năng giao tiếp với hồn vía, với Bôn/ Then là Mo - người nhà trời cử xuống để trông coi hồn vía; Mo ngụ ở trong cái giỏ Hó treo nơi buồng nằm của người; ai cũng phải có 1 cái giỏ (Hó) nhỏ từ khi sinh ra. Cái giỏ này không phải là cái giỏ bình thường nên gọi là Hó, tức là "cái nhà", có khi được gọi là "nhà vàng" (Hó căm). Mo xuống trần gian thì "hóa kiếp" vào trong người nào mà Mo chọn, và người đó "mê" nghề Mo (bói, đoán số, khài cúng, chữa bệnh). Bôn/ Then sẽ "ban" cho người đó khả năng đặc biệt (!), và người đó sẽ theo thầy học và hành nghề Mo. Số lượng hồn vía con người khá nhiều, có "30 vía đằng trước, 50 vía sau lưng", vía ngón chân, ngón tay, tai, vai, tim, gan…bộ phận nào cũng có vía; nên tính ra tất cả đến 900! Trong số vía đó thì có vía đỉnh đầu là rất quan trọng, gọi là "vía gốc". Vía gốc ngụ trong tóc người; người nào búi tóc (kể cả đàn bà và đàn ông) thì búi tóc là thiêng liêng và phải được giữ gìn cẩn thận; những vía còn lại là "vía ngọn", vía phụ. Vía còn ngụ trong áo, trong bóng người, trong chăn màn, gối, giường…Vì vậy có những phép bùa nhằm yểm giường nằm, áo, bóng người .v.v. Khi người chết thì hồn vía chia làm 3: 1 lên bàn thờ, 1 về nghĩa địa, 1 về trời; con chết thì cha ở bàn thờ phải nhường chỗ cho con, dời dần ra khỏi nhà và lên trời (cùng với hồn trước đây). Nhưng khoảng cách giữa trần gian và mường trời không thành vấn đề; con cháu cúng bái có mâm cỗ gọi về thì hồn vía về ngay! Hồn vía cha mẹ tổ tiên hầu như hiển hiện bên con cháu, thường trực ở gần bên chứ không xa tý nào. </div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Xét trong quan niệm về hồn vía của người Thái, nhìn có vẻ mê tín, duy tâm, nhưng thật ra lại rất duy vật, biện chứng. Hồn vía là phần tinh thần của con người; mặt tinh thần này gắn bó chặt chẽ với mặt thể xác vật chất của con người. Tâm lý học cho rằng mặt tinh thần, tâm lý có mối liên hệ qua lại với mặt sinh lý cơ thể của con người. Ta hay nói đến một tâm hồn lành mạnh trọng một cơ thể khỏe mạnh là đó vậy. Người Thái cúng vía, buộc vía như là một liệu pháp tâm lý trợ giúp cho cơ thể con người; khi ốm đau thì họ vẫn phải uống thuốc (bây giờ thì đi khám chữa bệnh) và đã tích lũy được một kho tàng y dược quý báu, có khi còn điều trị được cả những bệnh nan y mà y học hiện đại phải bó tay!  </div>
<div style="text-align: justify;">
<span style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 1.8; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;"></span></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Đó là lý do người Thái có tục lệ buộc vía cho con người: có một loạt những lễ buộc vía trong suốt cả vòng đời một con người (xem dưới đây); và có những lễ buộc vía trong những trường hợp đặc biệt khác nữa (như ốm đau, đón khách quý, trước lúc đi xa, hoặc đi xa về, v.v. mà chúng tôi không đề cập trong bài này).</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">3. Bốn giai đoạn cuộc đời và những nghi lễ vòng đời của người Thái.</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">3.1. Buộc vía cho trẻ sơ sinh (gồm 5 lễ/ nghi lễ)</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">a/ Mừng đứa trẻ ra đời/ cảm ơn người nhà trời dẫn đường xuống.</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Đứa trẻ mới sinh ra, người ta tổ chức buộc vía cho nó lần đầu tiên. Lễ buộc vía này mục đích là để “cảm ơn” những người "khách vàng", "khách quý", "con trời" - ở đây là "người nhà trời", là "bà dẫn đường" (nhả đám tang) đã dẫn đường cho người mẹ đưa con xuống trần gian bình an, nay được sinh ra, mẹ tròn con vuông. Người ta mời mo đến, mo đặt đứa bé lên một cái sàng và cúng, trình với tổ tiên đứa cháu mới ra đời, mong tổ tiên nhận mặt nó, trông coi nó cho khôn lớn. Mo lấy ngón tay chấm vào bát nước, rồi chấm vào mồm đứa bé, cho nó được "uống nước trời", rồi mo lại chấm nước lên thóp đầu đứa bé, gọi là "chỏm vắn", tức là "nhen nhóm/ gây dựng vía" cho đứa bé; rồi bà nội bồng đứa bé xuống thang, cho nó "nhìn thấy trời". Mo cũng bưng cái sàng lên, nói rằng đứa bé này "rất xấu xí", người ta bỏ nó "nằm trên sàng" như một thứ "bỏ đi", nói với "ma" là đứa bé này không đáng "bắt" làm gì, hãy để cho nó sống! Đứa bé nhận được “hồn lúa” từ cái sàng gạo (để có sức khỏe, lớn mau). Mo buộc vào cổ và tay đứa bé một cái "bùa hộ mệnh" được khâu bằng vải đã được mo "phù chú" (vật làm bùa hộ mệnh có thể là gói thuốc, 1 mẩu răng lợn lòi, 1 mẩu ngà voi .v.v.). Mo đặt tên cho đứa bé, cha mẹ đứa bé cũng ưng thuận; đây là tên "mo" của nó, sau này cúng vía là gọi theo tên này, bất luận là nó lớn lên, đi học có thêm tên mới. Dân bản đến mừng hai mẹ con, cùng uống bát thuốc cỏ và ăn bữa cơm thăm<em style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">. </em>Mâm cúng có xôi gà, rượu, trầu cau…</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">b/ Gọi hồn vía đứa trẻ về.</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Khi đứa trẻ nóng sốt, khóc quấy "Bố/ mẹ bón cơm không thích/ Bú sữa thì không muốn/ Bú sữa toàn ngậm/ Bú sữa toàn nhả toàn phun/ Còn phun đi ngụm sữa/ Còn ngậm mãi cơm bón cơm búng", thì phải đi hỏi Mo xem nguyên nhân. Mo nói "Không có ma nào chọc/ Chẳng có tà nào xâm/ Không có ma quỷ nào từ đâu đến quấy/ Không tốt không đẹp bởi tại hồn vía/ Hóa ra xấu ra hại chỉ tại vía trên đầu/ Ngày đứa trẻ chui háng mẹ về/ Khi đứa trẻ luồn qua chân mẹ ra/ Vía trên đầu bị rơi lúc đó/ Rụng lạc mất đâu đó xung quanh/ Vía trên đầu lạc sàn to chưa quay lại/ Hồn vía vào sàn rộng chưa về lại thân mình/ Hồn vía còn gội đầu nơi ao bèo/ Vía trên đầu còn chống bè nơi ao sau nhà"…Nhà phải đi kiếm cá để làm mâm cúng vía "Quăng chài rộng về nước/ Vãi chài to về vũng/ Kiếm được con cá Bán/ Bắt được con cá Khỉnh/ Phải mượn lời Mo Một lớn đến lo/ Phải xin lời Mo Mường đến cúng/ Vào sàn rộng gọi vía trở về/ Gọi vía về giữa nhà với chủ/ Gọi vía hồn về với thân mình/ Vè giữa nhà có mâm cơm mời/ Lại giữa gian có mâm cỗ cúng/ Có mâm cỗ chân giường mừng vía trở về/ Có cơm nơi chân giường cỗ to mừng vía trên đầu". Và "Vía đầu được ăn bữa trưa cỗ đẹp về ở cùng chủ/ Hồn vía được ăn cơm mâm to về ở với thân mình/ Bé sốt thì giảm/ Bé ốm thì khỏi/ Bú sữa lại thích/ Bú sữa lại mừng/ Bé bú sữa không còn ngậm/ Bé bú sữa không phun/ Không phun đi sữa mẹ/ Không ngậm cơm bón cơm búng/ Bé ăn cơm trôi về chân/ Ăn cá trôi về chân về cẳng/ Ăn cơm bằng hạt xoàn mới trắng/ Ăn cơm bằng miếng bánh, quả trứng mới hồng/ Nửa đêm lớn bằng mắt giỏ/ Gà gáy lớn bằng cả năm cả tháng"…Mâm cúng chủ yếu là món cá. Mo đọc bài cúng xong, buộc vào cổ tay đứa trẻ một sợi chỉ đen tượng trưng cho việc "buộc vía" lại, không để vía đi chơi lung tung, bị lạc. Bài cúng như trên, thay đổi một số từ cho phù hợp.       </div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">c/ Tiễn bà dẫn đường về trời.</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Đứa trẻ lại ốm quấy, không bú không ăn, người ta lại đi hỏi Mo. Mo bói rồi nói "Không tốt không đẹp chỉ tại Bà chủ/ Xấu và hại tại Bà dẫn đường/ Bà nàng đòi ăn cơm/ Soạn mâm cỗ đẹp tiễn Bà trở về/ Dọn mâm cỗ to tiễn Bà dẫn đường/ Bà nội liền vác rổ đi bắt/ Vác vợt vác rổ đi xúc/ Xúc lấy tôm lấy tép/ Xúc lấy con ốc bươu/ Lấy cả Nều mắt húp/ Lấy cả Niễng tụm bầy/ Dẫy quật con cá rô/ Đầu gồ con tôm càng/ Về gói lại làm mọc/ Gói lá đem vùi bếp/ Có cả đôi gà đẹp đang lớn/ Đôi gà lớn đang đẹp/ Có cả váy chấm sàn/ Có cả áo quét đất/ Sặc sỡ Piêu quấn đầu, trước trán/ Có cả gương và lược/ Có cả quạt và món tóc"…(Nều và Niễng là loài bọ nước, vỏ cứng, ăn được). Mâm cúng phải có món mọc. Vì là mâm cúng cảm ơn và tiễn Bà dẫn đường (bà Chơ Bít Chơ Bé) về trời nên có cả các đồ nữ trang. Bài cúng như ở mục a/ có thay đổi một số từ.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">d/ Đón Mo từ trời xuống trông coi.</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Đứa trẻ lại ốm quấy, theo Mo thì nguyên nhân là Bà dẫn đường đã về, không ai trông coi đứa bé, nay cần phải đón Mo ở mường trời xuống để trông coi "Nghe nói Một Nọi đòi về Hó/ Mo Luông đòi về giỏ/ Đòi vào giỏ đem treo/ Đòi vào Hó treo lên/ Đòi vào giỏ nhỏ giỏ xinh đem treo/ Mo Mường xuống trần gian phòng vệ cháu/ Ăn mặc chỉnh tề xuống trần gian phòng vệ cháu gái (trai)/ Xuống phòng vệ cháu nhỏ từ khi còn nhỏ/ Trẻ sơ sinh khóc quấy trong nôi/ Bây giờ ngày tốt dọn cơm có giỏ/ "Ngày sống già "(ngày tốt) dọn cỗ có Hó treo/ Mo Mường vào ngồi trong giỏ/ Mo già lên Hó treo/ Lên ngồi Hó trông cháu/ Bước chân lên ngồi giỏ phòng vệ cháu gái (trai)/ Lại dạy cho cháu nhỏ biết cười/ Bà dạy cho biết lật sấp dễ dàng/ Biết bò thoăn thoắt/ Có mồm biết đi/ Có chân biết đi"…[Hó là "nhà", cái nhà bằng giỏ nhỏ, để Mo ở mường trời xuống ở(tưởng tượng)]. Mâm cúng gồm xôi gà, cá, trầu cau. Cúng xong Mo buộc vía cho đứa bé.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">đ/ Cúng vía cảm ơn Bôn-Then.</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Đứa trẻ lại ốm quấy, Mo bảo nguyên nhân là do "Ốm không khỏi là tại Bố chủ/ Xấu và hại tại ông Quáng Lông/ Mỗi người bố Bôn kiếm ăn một bữa/ Mỗi mặt người kiếm ăn một mâm/ Mỗi nhân khẩu kiếm ăn một cỗ". Vật cúng lần này phải là chó "Kiếm được chó đực to đuôi hoa/ Chó đực độc đuôi xòa/ Chó to khéo đi săn/ Chó bản khéo săn nai săn hươu" (Bố chủ / Quáng Lông/ Bố Bôn tức là Bôn/ Then - vị thần tối cao ở mường trời, người đã đúc ra đứa bé và cho xuống trần gian, đầu thai vào bụng mẹ). "Bố Bôn được ăn trưa cỗ to mới lùa vía lại/ Bố chủ được ăn bữa chó to mới đuổi vía về/ Lùa vía về với chủ/ Đuổi hồn vía về ở với thân mình". Cúng xong Mo lại buộc vía cho đứa bé. Bài cúng như bài mục a/ ở trên, thay đổi một số từ cho phù hợp.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">3.2. Buộc vía cho trẻ em (nhi đồng, thiếu niên).</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Trên đây là những lần buộc vía trong tuổi sơ sinh, trẻ nhỏ. Đến tuổi nhi đồng – thiếu niên thì người ta buộc vía cho các em khi chúng đi thăm bà con, họ hàng ở xa (tỏ sự đón mừng, yêu thương, cầu mong sức khỏe), hoặc là khi chúng bị ốm đau. Nếu chúng ốm đau ở độ tuổi 13, 14, thì người ta nghĩ đây là ốm “cái lột” (qua khúc trẻ con) để trở thành “người lớn”, nên lễ buộc vía làm “to” hơn (ngầm hiểu đây là “lễ trưởng thành”). Mâm cúng có xôi gà, cá, rượu, cơm lam, chỉ để buộc cổ tay…Lễ buộc vía có 2 bước, do thầy mo chủ trì:</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">a/ Gọi vía về (Họọng vắn).</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Như trên đã nói, người ta quan niệm ốm đau là do “hồn vía” rời khỏi thân thể, thất lạc ở đâu đó, nên thầy mo phải đọc bài cúng để “gọi hồn vía” về. Bài cúng có đoạn:  “…Mời từ vía ngón gập khớp nối/ Vía ngón chân ngón tay múp míp/ Vía ngón út đeo nhẫn vàng/ Vía ở tai nghe thính cũng về/ Vía ở dái tai vàng đeo cũng về/ Ở với tóc trên đầu "4 chục vạn, ngàn, trăm sợi" cũng về hồn vía ơi!/ Đừng để thiếu mất vía nào kẻo buồn/ Đừng bỏ qua mất vía nào kẻo hờn kẻo giận…”. Đọc xong bài cúng dài mấy trăm câu (chúng tôi sưu tầm được có bài 220 câu, có bài 595 câu), coi như “hồn vía” đã “về”, thầy mo chuyển sang nghi thức “buộc vía”.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">b/ Buộc vía (Hằng vắn).</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
“Buộc vía” là hình thức để “giữ” vía lại với cơ thể, không để “hồn vía” rơi rụng, thất lạc, hoặc tự tiện “đi chơi” nữa. Cách thức “buộc vía” là phải dùng sợi chỉ để “buộc vía” vào cổ tay, coi như đã “buộc vía” vào với “thân mình”. Thầy mo đọc bài cúng “Hằng vắn” (Buộc vía), có đoạn: “<em style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">…</em>Hồn vía về giữ lấy “thân” lấy “mình”, sống khỏe, sống mạnh/Vía "búi tóc" (vía chủ) “phòng vệ” thân mình suốt đời/ Để từ nay trở đi/ Từ rày trở về sau/ Khỏi ốm đau – bởi cỗ gà to “buộc vía búi tóc"…”. Đọc bài cúng xong (bài này cũng dài như bài “gọi vía”, hoặc hơn), thầy mo bắt đầu cầm lấy cổ tay đứa trẻ (nhi đồng – thiếu niên), lấy một đoạn chỉ đã chuẩn bị sẵn, quấn mấy vòng quanh cổ tay đứa trẻ, và buộc lại. Đứa trẻ phải giữ lấy chỉ buộc vía này, không được bứt đi, như thế là kiêng, chỉ để nó tự đứt mà thôi. Buộc vía xong, người ta an tâm là đứa trẻ sẽ khỏe mạnh, trưởng thành.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">3.3. Buộc vía trong độ tuổi thanh niên</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Đến tuổi thanh niên, khi lấy vợ lấy chồng, ai cũng được buộc vía theo hình thức thứ 2, gọi là buộc vía mừng (chôm vắn), nhập vía cô dâu vào với ma nhà (hóng khánh), và buộc vía, ăn cơm uống rượu chung (xở khầu lầu huổm). Bữa cơm rượu này cũng được gọi là bữa cơm rượu 2 người hoặc bữa cơm rượu "không mời", ý nói 2 người sẽ "chung thủy, không san sẻ tình cảm cho người khác". Ngoài xôi thịt, trầu cau, mâm vía cần phải có 1 quả trứng luộc, 2 ngọn nến (bằng nhau), 1 vò rượu cắm 2 vòi, có sợi gai buộc 2 vòi lại, 2 cây mía và gương, quạt, lược, váy áo, khăn, thắt lưng, vòng bạc…Khi cúng vía, ông mối (ông mối không thông thạo thì phải mời mo), sẽ bổ đôi quả trứng cho 2 người ăn mỗi người 1 nửa, ý nói từ nay tuy là 2 người nhưng là 1; 2 cây nến được thắp lên cùng 1 lúc để chúng cùng tỏa sáng bên nhau; 2 cái vòi buộc vào nhau để nói sự gắn bó và sợi gai trắng là mong muốn sống thọ; 2 cây mía tượng trưng cho đôi đũa…Cúng xong thì ông mối (/ mo) lấy sợi chỉ đen buộc vào cổ tay của chàng rể và cô dâu. Xong bà mối (lảm)/ mo làm lễ buộc vía cho cô dâu (hằng vắn pợ) và bà mối búi tóc cho cô (tằng cầu), báo hiệu/ công nhận cô đã có chồng. Khi búi tóc, bà mối lấy 1 món tóc của bà chủ nhà độn thêm vào búi tóc của cô dâu, ý nói cô dâu sẽ tiếp nối gây dựng, cai quản gia đình.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">a/ Buộc vía, búi tóc cho cô dâu (Hằng vắn, tằng cầu pợ).</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Trong đám cưới, khi đón cô dâu về, người ta đưa vào gian nhà trong,</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
trước 2 mâm lễ [1 mâm làm lễ buộc vía cho cô dâu; 1 mâm làm lễ "ăn cơm chung" cho 2 người (rể và dâu)]; 1 mâm bày một con lợn luộc to cỡ vài chục cân; 1 mâm bày gà luộc, cá nướng, xôi, muối ớt, trứng gà, khúc mía,…; một bộ váy thêu, khăn Piêu, dây thắt lưng hoa, 1 vòng bạc…của mẹ chàng rể đón cô dâu; cạnh đó là 1 vò rượu nhỏ với 2 cái cần, buộc 2 sợi gai; và 2 cây nến sáp ong. Ông mối (cũng là thầy mo) bắt đầu thắp nến làm lễ buộc vía cho cô dâu (cây nến phía ngoài là của chàng rể, cây nến phía trong là của cô dâu; người ta xem 2 cây nến có cháy đều không, và phỏng đoán về tương lai của đôi vợ chồng, cháy đều, sáng, là tốt; ngược lại là xấu ), báo với Đẳm nhà [tổ tiên], thần cai quản của cải, nội trợ trong nhà (nhả búa ngân búa căm)], kết nạp cô dâu vào là thành viên trong nhà; ông mối vừa đọc (diễn xướng) bài cúng vừa buộc chỉ cổ tay (buộc vía, nội dung như trên) cho 2 người, gắp thịt cho 2 người ăn, đưa chén rượu cho 2 người uống; mời nữ thần (nhả búa ngân búa căm) chứng giám và cùng ăn uống để phù hộ độ trì cho đôi trẻ. Trong khi ông mối (mo) cúng, thì bà mai (vợ ông mối) hoặc mẹ chàng rể búi tóc cho cô dâu (tằng cầu). Từ đây, cô dâu được "đánh dấu" là đã có chồng (búi tóc ngược). Bà lấy món tóc của bà cụ để lại (món tóc này gọi là "chọng", món tóc truyền đời), nối-độn vào tóc cô dâu (gọi là "tám chọng"), có ý nghĩa là cô dâu sẽ "tiếp nối" cơ nghiệp của gia đình; và búi tóc cô dâu lên trên đầu, hơi chếch về phía phải một chút, rồi dùng trâm bạc (của đón dâu) cài lại.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">b/ Uống rượu, ăn cơm chung (Ky khầu lầu huổm).</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Lễ buộc vía xong, ông mối (mo) chuyển sang làm lễ "uống rượu, ăn cơm chung" cho dâu và rể. Ông lại đọc một bài cúng khác. Đọc đến đoạn “mời ăn”, thì ông bổ đôi quả trứng luộc đưa cho 2 người ăn, mỗi người 1 nửa (ý nói vợ chồng là “một”, phải đồng lòng chung sống với nhau), lại gắp thịt bón cho 2 người ăn vài miếng; cuối cùng, vít cần rượu xuống cho 2 người uống (vòi rượu buộc sợi gai, tỏ ý 2 người sống già tóc bạc với nhau); ông bắt chéo 2 vòi rượu cho 2 người cầm uống (tỏ ý 2 người yêu thương nhau, quấn quýt bên nhau suốt đời). Bài cúng có đoạn như sau: “…Hai em (dâu và rể) cúi mặt về theo tiếng của ta/ Ngoảnh mặt về với tiếng ta gọi/ Tiếng ta gọi vía hai cháu (dâu và rể) phải dậy/ Tiếng ta thức vía hai cháu phải tỉnh ngủ/ Để “vía búi tóc” (vía chủ) hai em tỉnh hẳn ngủ đi…/ Mọi vía về cho đủ cả ngàn/ Về với áo may dày/ Về với chăn nẹp tơ/ Về vào buồng, vào ở giường nằm/ Nuôi con đầu con thứ cho lớn/ Nuôi con út con ít cho nên/ Kéo của cải vào nhà cho dài cho lớn/…Về ở với gối/ Nằm với áo/ Về vào ở cả đời nơi ấy nhé, hai cháu ơi!”. Buộc vía, búi tóc cô dâu, dâu và rể đã ăn cơm chung, hoàn tất nghi lễ vòng đời thứ ba trong đời một con người.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">3.4. Lễ buộc vía khi tuổi già.</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Những người lên vai “ông bà” có cháu nội, ngoại, thì được gọi là già, bất kể 50 hay 60, 70.... Con cái có nghĩa vụ tổ chức “buộc vía” cho cha mẹ, nghi lễ cuối cùng trong đời người ta. “Buộc vía” lần này với mục đích là để an ủi cha mẹ, cầu mong cha mẹ sống lâu, bình an, đồng thời cũng để tỏ lòng biết ơn công nuôi dưỡng, sinh thành của cha mẹ; vì chẳng bao lâu nữa cha mẹ sẽ “về với Đẳm” (tổ tiên), với Bôn – Then ở Mường Phạ (mường trời) rồi. Vật cúng là lợn, khoảng từ 50 kg trở lên, xôi, 1 chum rượu, 2 cây mía, trầu cau…; nếu buộc vía cho cả 2 người (cả cha và mẹ) một lúc, thì phải 2 con lợn, 1 con như trên và 1 con nhỏ hơn (khoảng 30 kg) cũng được. Trước hết phải mời thầy mo (lần này phải mời Mo Môn, Mo Mường [mo lớn] chứ không phải “mo bản” [mo nhỏ] như trước) đến xem ngày để tiến hành, 1 người thổi sáo mo (Pỉ một) gọi là Nai Pỉ; đây là điểm khác với các cuộc buộc vía trên: Lễ buộc vía này mo phải diễn xướng với sáo. Mo cúng, đến đoạn mo bón cơm cho người được buộc vía (cha mẹ), thì con cái đều lạy cha (mẹ) và cũng bón cơm cho cha mẹ ăn, theo mo buộc chỉ cổ tay cho cha mẹ. Lễ buộc vía này là bắt buộc đối với mọi người con, nhất là con trai, và là trai cả. Nếu khi bố mẹ đang sống mà không làm được, thì khi chết cũng phải làm "bù" vào trong đám tang. Có 2 kiểu/ loại buộc vía cho người già; 1 là Lễ buộc vía "chay", tức là "nhỏ" hoặc là bước 1, chưa đầy đủ lắm, và 2 là Lễ buộc vía to, đầy đủ lễ vật hơn, lợn to hơn.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">a/ Buộc vía nhỏ.</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Soạn mâm cúng, lễ vật (như trên đã nói) ra, thầy mo đọc bài “Họọng vắn” (gọi vía, như trên), rồi “Buộc vía” (Hằng vắn) – buộc chỉ cổ tay cho gia chủ (cha mẹ, ông bà trong nhà). Con cái trong nhà, anh em họ hàng làng bản đến dự làm theo thầy mo, bón thức ăn cho gia chủ, buộc chỉ cổ tay cho họ, nói lời chúc mừng, cầu mong sức khỏe, sự bình an cho họ…</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">b/ Buộc vía to.</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Cách thức bày mâm cúng, lễ vật; các bước tiến hành nghi lễ này (“buộc vía to” cho cha mẹ, ông bà) cũng như lễ “buộc vía nhỏ” ở trên, nhưng mâm cỗ to hơn, lợn cúng béo hơn, chum rượu to hơn, mời rộng rãi hơn, tiến hành trang trọng hơn, thầy mo cúng bài dài hơn, diễn xướng xúc động hơn, v.v.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Sau lễ buộc vía, ông bà cha mẹ toại nguyện – về mặt tâm lý là đã được an ủi, động viên – nên có thể sức khỏe tốt hơn, tâm trạng tốt hơn; cũng có trường hợp người già, tuổi cao, bệnh nặng chẳng hạn, thì lại “ra đi” nhẹ nhàng – vì trong tâm thức họ nghĩ lần “buộc vía” vừa qua là “nghi thức vòng đời” cuối cùng đối với họ rồi!   </div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">3.5. Buộc vía trong các trường hợp khác.</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Trong trường hợp ốm đau, người ta tổ chức buộc vía để an ủi, động viên người bệnh. Sau lễ buộc vía, nếu bệnh lui, người bệnh khỏe lên (tất nhiên là kết hợp với uống thuốc), thì ta chỉ có thể hiểu là: buộc vía như là một “liệu pháp tâm lý” đối với người bệnh. Nếu người ốm là trẻ con thì lễ buộc vía tổ chức trong phạm vi “nhỏ” trong gia đình. Lễ vật cúng là xôi gà, rượu, cá nướng, v.v. Người cúng là thầy mo “nhỏ” trong bản, thậm chí chủ nhà cúng cũng được. Nhưng nếu người ốm là người già (cha mẹ, ông bà) thì lễ buộc vía phải làm to. Lễ buộc vía ở đây như là một nghi lễ vòng đời thật sự. Nhất thiết phải cúng lợn, xôi, cá nướng, cơm lam, rượu cần, v.v. Phải mời Mo Mường (mo lớn) về cúng. Gia chủ phải mời anh em, họ hàng, bà con trong bản về dự đông đủ. Cuộc buộc vía này, tùy từng người cụ thể, có người thì chỉ là buộc vía đơn thuần, có người nếu xem là có/ bị hạn, thì đây là lễ giải hạn. Cũng có gia chủ cho rằng cha mẹ, ông bà sẽ không qua khỏi trong đận này, và cảm thấy mình có lỗi (về mặt đạo lý) với người bệnh, nên đã tổ chức lễ buộc vía này đặc biệt thành kính, chu đáo, để “chuộc lỗi” (páng chuộc) với cha mẹ, ông bà, mong các “vị” xá lỗi, nếu chết thành ma thì cũng đừng về quấy phá, “đòi nợ” con cháu! Nếu vì một lý do nào đó mà không tổ chức được lễ buộc vía này, mà cha mẹ, ông bà đột ngột qua đời, thì trong đám ma, gia chủ phải có “mâm vía” riêng để “buộc vía” cho hồn ma, để cho yên tâm!    </div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
<strong style="background-color: transparent; border: 0px; margin: 0px; outline: 0px; padding: 0px; vertical-align: baseline;">4. Những nghi lễ vòng đời của người Thái trong đời sống hiện đại.</strong></div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: justify; vertical-align: baseline;">
Dầu sao, các nghi lễ vòng đời (như trên đã nói) của người Thái vẫn cứ được “diễn ra”, lớn thì như lễ buộc vía cho người già, nhỏ thì như lễ buộc vía cho trẻ em, linh thiêng thì như lễ buộc vía cho cô dâu (và cả rể). Vì đó là tín ngưỡng, phong tục. Trước đây, những năm 50-60 của thế kỷ XX, các thầy mo (được học nghề nghiêm chỉnh) tổ chức lễ buộc vía bài bản, theo thể thức có thể nói là cầu kỳ. Ngày nay, các thầy mo (ở độ tuổi 40, 50, thậm chí ít hơn) tổ chức buộc vía một cách linh hoạt theo kiểu “mới”– đọc bài cúng vắn tắt, thể thức giản lược, nhanh chóng kết thúc (vì không được học nghề bài bản – lớp thầy mo đích thực đã quá già hoặc đã qua đời – họ chỉ “học lỏm” được một ít mà thôi). Nhưng đó là tâm thức đồng bào, là nét văn hóa của dân tộc, cho nên nó luôn được lưu giữ. Chúng tôi cho là nó sẽ không bao giờ bị mất, mà chỉ có thể “biến thái” đi mà thôi. Bằng chứng là ở vùng Khủn Tinh (nơi chúng tôi khảo sát, nghiên cứu) thì việc “buộc vía, buộc chỉ cổ tay” vẫn cứ được mọi người tiến hành thường xuyên. Còn các bản, các mường khác của người Thái cũng vậy, thậm chí còn làm “to” hơn, cầu kỳ hơn. Nhìn sang nước Lào, việc “buộc vía, buộc chỉ cổ tay” đã trở thành nghi lễ của quốc gia (người Lào và người Thái là “đồng tộc” với nhau, nếu không muốn nói là “một”). Cho nên, chúng ta phải lưu giữ phong tục này, giữ gìn nét đẹp của nó.</div>
<div style="background-color: white; border: 0px; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin-bottom: 0.5em; margin-top: 0.5em; outline: 0px; padding: 0px; text-align: right; vertical-align: baseline;">
<b>Trích bài viết của tác giả QUÁN VI MIÊN</b></div>

Quan niệm về vòng đời của Người Thái

1. Từ khi lọt lòng cho đến lúc nhắm mắt xuôi tay, người Thái phải/ được trải qua những nghi lễ nhất định theo truyền thống – những ...

Phong tục cưới hỏi của người Thái ở Nghệ An

<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<b><span lang="VI" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">         </span></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US;">           <b><span lang="VI" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-size: 10pt; line-height: 115%;">Trong phong tục của người Thái ở </span><span style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-size: 10pt; line-height: 115%;">Miền </span><span lang="VI" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-size: 10pt; line-height: 115%;">Nghệ An, khi đôi trai gái quen nhau, họ không
được phép lang thang ngoài đường, mà chàng trai phải đến nhà cô gái. Nếu được
phép của cha mẹ, họ được ngồi trong nhà trò chuyện. Và, tất nhiên cô gái hoặc
đang dệt vải hay đang luôn tay thêu thùa, may vá.</span></b></span><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US;"><b><o:p></o:p></b></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify;">
<span style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US;"><span lang="VI" style="background-position: initial initial; background-repeat: initial initial; font-size: 10pt; line-height: 115%;"><br /></span></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span lang="VI" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">Sau những đêm tỏ tình, nếu đã phải lòng nhau,
chàng trai về nhà báo cho cha mẹ biết, để tìm ông mối đứng ra thưa chuyện với
nhà gái. Nếu được nhà gái cho phép, thì lễ ăn hỏi được tiến hành sau đó không
lâu. Lễ vật cho cuộc đi chơi lần đầu tiên, thường nhà trai phải chuẩn bị trầu
cau, rượu, bánh kẹo… tất cả các lễ vật đều phải con số chẵn như: 8-10 miếng trầu
cau, hai chai rượu, hai cặp bánh. Và, tất nhiên cả cha mẹ của chàng trai phải
có mặt.</span><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span lang="VI" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">Nếu mọi việc suôn sẻ, nhà gái đồng ý, cuộc đi
chơi lần thứ hai sẽ được chuẩn bị công phu, thịnh soạn hơn. Lễ vật ăn hỏi bao gồm:
một chum rượu cần, hai chai rượu trắng, 6 cặp bánh gói theo kiểu hình chóp, một
đôi áo hoặc vải. Tất cả lễ vật được cho vào hai chiếc giỏ mây, quai giỏ được
làm bằng vải Thổ cẩm rất đẹp, số người tham gia lễ hỏi cúng phải lựa chọn kỹ, số
người phải chẵn và tất nhiên không thể thiếu cả vợ chồng ông, bà mối.</span><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span lang="VI" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">Khi đến nhà gái, ông mối phải đứng ra thưa chuyện,
thông báo lễ vật nhà trai mang đến cho họ nhà gái biết. Sau khi kiểm lại lễ vật,
nhà gái trao đổi với nhau, nếu thuận ý, nhà gái sẽ đứng ra tuyên bố từ nay
chúng ta là thông gia. Không chỉ riêng hai nhà mà cả hai họ nội ngoại của hai
bên đều là thông gia. Sau đó ông mối xin phép nhà gái cho nhà trai được chọn,
xin ngày cưới.</span><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_xIJcQdbqPubgE3Yui7lXMLAudSPSLRZN9ODaccV2B_xaNIoT2pKxsWbd2A82KJAkJfmpQgkULGe3D4zG5tShsUZ-r2SAYb6bS7z-NyXwC4c0G9eA6BOEx0IYb01a8-x3V-IvnPS5zqeR/s1600/1.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="240" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj_xIJcQdbqPubgE3Yui7lXMLAudSPSLRZN9ODaccV2B_xaNIoT2pKxsWbd2A82KJAkJfmpQgkULGe3D4zG5tShsUZ-r2SAYb6bS7z-NyXwC4c0G9eA6BOEx0IYb01a8-x3V-IvnPS5zqeR/s1600/1.jpg" width="320" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<b><i>Ế bắn pớ, kí cờ huồm</i></b></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span lang="VI" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span lang="VI" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">Ngược lại vì một lí do nào đó chưa tổ chức được
lễ cưới, thì trong thời gian chờ cưới, hàng tháng nhà trai phải đến thăm nhà
gái một lần. Và theo lễ tục thì trong những ngày này chính cô dâu là người vất
vả nhất, vì phải chuẩn bị gối, chăn, đệm… đủ cho cha mẹ, anh em và cả ông bà mối.
Khi tổ chức lễ cưới, nhà trai phải đến tại nhà gái trước ít nhất một ngày, để
làm thủ tục nạp tài.</span><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span lang="VI" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">Lễ vật nạp tài bao gồm các khoản đã được thoả
thuận từ trước, thường là: Hai chum rượu cần, một con lợn đen khoảng 30-40 kg,
hai cái áo hoặc vải đủ may đôi áo đó, ba chiếc vòng bạc, để trao cho cô dâu hai
vòng, còn một vòng để trả công ơn nuôi dưỡng của mẹ cô dâu.</span><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span lang="VI" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">Nhà trai mang lợn đến phải tự tay làm thịt, đêm
đó nhà trai được nghỉ lại nơi họ nhà gái, đêm ấy cả hai họ ngồi uống rượu và
hát đối đáp nhau bằng các làn điệu nhuôn, xuôi, lăm, khắp… rất ấm cúng. Tục người
Thái tổ chức đưa dâu vào ban đêm, cô dâu phải về đến nhà chồng trước lúc trời
sáng, họ giải thích rằng như vậy để không nhìn thấy nước mắt của mẹ, con khi phải
cất bước theo chồng.</span><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span lang="VI" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">Khi cô dâu về đến cầu thang, được bố trí cho rửa
chân trước khi bước lên sàn nhà. Khi đôi trẻ vào buồng cưới xong, nhà trai mở
tiệc mừng dâu. Tất cả anh em, bà con thân thích nội ngoại sẽ mừng cho con, cháu
dâu mới và không ngớt lới chúc cho đôi trẻ hạnh phúc bên nhau đến đầu bạc, răng
long cũng không được rời nhau. Khi con gái đã có chồng rồi thì phải búi tóc,
không bao giờ được thả tóc nữa.</span><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span lang="VI" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">Đây là điều phân biệt giữa các cô gái đã có chồng
với các cô chưa có chồng! Luật tục đồng bào Thái quy định vợ chồng không được bỏ
nhau. Khi chẳng may ai đó bị chết, thì chồng hoặc vợ, nếu đi bước nữa phải coi
con riêng của vợ, hay chồng như con đẻ của mình, không được phân biệt đối xử tệ
bạc. Phong tục người Thái rất tôn trọng cha mẹ vợ và cha mẹ mối, hàng năm khi tết
đến, vợ chồng phải có lễ đi tết ông bà mối. Khi có chuyện gì mắc mớ trong vợ chồng,
hay hai gia đình, ông bà mối đứng ra làm trung tâm giải quyết ổn thoả.</span><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US;"><o:p></o:p></span></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="text-align: justify; text-indent: 36.0pt;">
<span lang="VI" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;">Gạn lọc đi những gì còn rườm rà, chúng ta thấy
phong tục dựng vợ, gả chồng cho con của đồng bào Thái, có nhiều điều chúng ta
phải học, nhất là tình cảm ấm cúng trong vợ chồng và thông gia cả hai họ luôn
luôn gắn bó chặt chẽ với nhau trọn đời, trọn kiếp.</span><span style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%; mso-ansi-language: EN-US;"><o:p></o:p></span></div>
<div class="MsoNormal" style="text-align: right; text-indent: 36pt;">
<span lang="VI" style="background: white; color: #333333; font-family: "Tahoma","sans-serif"; font-size: 10.0pt; line-height: 115%;"> <b>Sưu tầm từ : Fanpage Tự hào dân tộc Thái</b></span></div>

Phong tục cưới hỏi của người Thái ở Nghệ An

Trong phong tục của người Thái ở Miền Nghệ An, khi đôi trai gái quen nhau, họ không được phép lang thang ngoài đường...

Nhà sàn của người Thái - Công trình đoàn kết cộng đồng

<span style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; font-weight: bold; line-height: 18px; text-align: justify;">Nhà sàn không chỉ là không gian sinh hoạt, còn là công trình kỳ công của cả cộng đồng người Thái (Nghệ An), ở đó tình đoàn kết của cộng đồng làng bản được thể hiện rõ nét nhất.</span><br />
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0in; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;">Nhà sàn nguyên bản của người Thái ở Nghệ An ngày xưa chỉ có 2 - 3 gian, cột chôn. Gian để bàn thờ phía ngoài là nơi cấm kị đàn bà con gái ngủ nghỉ hay ngồi ăn cơm. Gian trong vừa để sinh hoạt cũng là gian bếp, về sau nhà có điều kiện thường dựng nhà kê táng (cột nhà được dựng trên các trụ đá). Dưới gần sàn người ta nuôi gà vịt, gia súc, đặt cối giã gạo... Tùy điều kiện của từng gia đình, ngôi nhà sàn cũng dài, ngắn khác nhau, nhưng gian ngoài cùng phía cầu thang vẫn để bàn thờ và gian trong cùng thường đặt chiếc bếp hình vuông làm nơi nấu nướng.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjT8YOhVlOH8RW2KseIYR1R9la-J4gxXCpb6T2SL5oylRiF0IKcgErFoSDrIt_Ou-5zCTnMb1UcW6B0PJ8m4F_QVQllxdky7FAwRrgiaNgnyEsShE1KQdGT08P9sRDZ2lelyTNbBB4QvWMg/s1600/nh%C3%A0+san.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjT8YOhVlOH8RW2KseIYR1R9la-J4gxXCpb6T2SL5oylRiF0IKcgErFoSDrIt_Ou-5zCTnMb1UcW6B0PJ8m4F_QVQllxdky7FAwRrgiaNgnyEsShE1KQdGT08P9sRDZ2lelyTNbBB4QvWMg/s1600/nh%C3%A0+san.jpg" /></a></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0in; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;"><br /></span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0in; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;">Ngày nay, cấu trúc nhà sàn của người Thái thường làm 3 hoặc 5 gian. Gian ngoài để tiếp khách, ăn cơm, uống rượu cần. Nếu khách ở xa nghỉ lại, thì chủ nhà sắp xếp gối, chăn, nệm, màn ở gian ngoài. Nệm và gối được làm bằng bông lau và chất vải thổ cẩm do bàn tay khéo léo của người phụ  nữ Thái dệt nên.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0in; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;">Nhà sàn được làm bằng gỗ các loại như: săng lẻ, lim, chò chỉ… mái lợp có thể bằng gỗ, lá cọ, ngói hoặc tôn…. tùy vào hoàn cảnh kinh tế của từng gia đình mà định liệu cách làm nhà 3 hay 5 gian, lợp tranh hay ngói, gỗ xẻ hay gỗ tròn.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0in; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;">Để có được ngôi nhà sàn đòi hỏi sự góp công sức của cả cộng đồng. Những ngôi nhà bề thế càng cần sự giúp sức của nhiều người. Trong kế hoạch dựng nhà sàn, trước hết phải họp bàn với anh em họ tộc, sau đó người đàn ông trụ cột trong gia đình lên rừng chọn gỗ dựng nhà. Việc khó khăn đầu tiên là lựa gỗ làm cột, rồi đến các bộ phận khác của ngôi nhà.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0in; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;">Trong công đoạn dựng nhà, người ta phải dùng đến 2 chiếc tời và hàng chục, thậm chí hàng trăm người kéo mới có thể dựng xong một vì nhà. Sau đó là việc lắp những bộ phận khác như kèo, xà thượng ốc đều là những thanh gỗ rất nặng nề, lại lắp đặt trên cao đòi hỏi sự khéo léo cũng như kinh nghiệm của người thợ làm nhà. Đến khi lợp nhà lại cần một lượng nhân lực rất lớn để vận chuyển vật liệu.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0in; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;">Sau khi hoàn thành việc dựng nhà, người Thái thường tổ chức lễ mừng nhà mới. Ngoài gia chủ còn có những người đã góp phần làm nên căn nhà, vì thế, những cuộc mừng nhà mới thường kéo dài thâu đêm suốt sáng.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0in; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;">Nhà sàn của người Thái không chỉ là một không gian sinh hoạt, nó là kỳ công của cả cộng đồng, ở đó tình đoàn kết của cộng đồng làng bản được thể hiện rõ nét nhất. Có thể nói, ngôi nhà sàn là mối dây làm nên những buôn, những bản mường, còn là nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Thái.</span></div>

Nhà sàn của người Thái - Công trình đoàn kết cộng đồng

Nhà sàn không chỉ là không gian sinh hoạt, còn là công trình kỳ công của cả cộng đồng người Thái (Nghệ An), ở đó tình đoàn kết của cộng đồng...

Lễ Ọoc cọ của người Thái, Nghệ An

<span style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; font-weight: bold; line-height: 18px; text-align: justify;">Với người Thái (Nghệ An), việc đặt tên cho con là cả một sự kiện trọng đại. Vì thế, mỗi cái tên cha mẹ đặt cho con trong lễ Ọoc cọ gửi gắm vào đó bao tình yêu thương, bao niềm hy vọng và bao mong ước cho con sau này có cuộc sống hạnh phúc, đủ đầy...</span><br />
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0cm; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;">Đặt tên cho con là việc làm hệ trọng, gửi gắm nhiều mong muốn tốt đẹp của các bậc làm cha mẹ cho đứa con vừa sinh thành. Vì thế, mỗi đứa trẻ ra đời, người Thái đều tổ chức lễ đặt tên, còn gọi lễ Ọoc cọ. Từ ngàn đời nay, lễ Ọoc cọ đã trở thành nét văn hóa đầy tính nhân văn của người Thái nơi đây.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0cm; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;">Lễ đặt tên thường được tổ chức sau khi bé sinh ít nhất 10 ngày. Ngày làm lễ cũng được chọn kỹ, không trùng với ngày sinh, ngày mất của những người trong gia đình. Gọi ngày đặt tên là "oóc khọ" hay "oóc phi" là bởi kể từ ngày lễ, đứa trẻ và bà mẹ được ra khỏi căn bếp nơi vẫn dành cho bà mẹ và đứa trẻ sơ sinh nằm ngủ.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0cm; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;">Vào ngày đặt tên, đứa trẻ mới thực sự là một thành viên của gia đình, được tổ tiên và thần linh chấp nhận và bảo vệ khỏi những tai ách có thể gặp phải trong cuộc đời. Chính vì thế nghi lễ cúng bái rất được coi trọng. Nhà có điều kiện thì mổ lợn cúng tế, còn gia đình khó khăn chỉ cần 2 con gà để bày 2 mâm cúng. Mâm ở gian ngoài cúng tổ tiên, mâm còn lại bày ở gian trong làm lễ gọi vía cho 2 mẹ con. Đây cũng là lần đầu tiên đứa trẻ được ăn miếng cơm đầu tiên, có thể chỉ là tượng trưng thôi. Bà mẹ cầm miếng xôi kèm với thịt gà quệt vào khóe miệng của bé. Sau đó, cháu bé cũng được buộc sợi chỉ cổ tay đầu tiên của mình để giữ hồn vía không bao giờ lìa xa thân thể.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0cm; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;">Việc chọn tên cho trẻ cũng rất được chú trọng. Việc này, thường được giao cho ông nội của đứa bé và mọi người tham gia ngày lễ đều phải đến nghe. Tuy nhiên, đối với một số cộng đồng thì việc chọn người đặt tên cũng có sự khác biệt. Có thể việc chọn tên thuộc về họ ngoại của bé. Đây là quy định của tập tục dòng họ, thể hiện sự trân trọng của gia đình dành cho những bậc sinh thành và họ hàng của người phụ nữ khi đi làm dâu.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0cm; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;">Người Thái mong rằng đứa trẻ được đặt tên nếu là con trai sẽ được khỏe mạnh, sớm biết lên rừng săn thú, đốn gỗ, về sau được giàu sang, đi ra ngoài được nể trọng. Con gái thì xinh đẹp, nết na, giỏi việc canh cửi, thêu thùa… Con trai được đặt tên Bun, Khun về sau sẽ gặp nhiều may mắn, tên là Xanh sẽ khỏe mạnh như con tê giác. Đôi khi những con vật như gấu, chuột... cũng được đặt tên cho con cái.</span></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="http://dantri4.vcmedia.vn/l7FOwOOAx7wHCOfxvVgs/Image/2013/10/1-c04a6.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="320" src="http://dantri4.vcmedia.vn/l7FOwOOAx7wHCOfxvVgs/Image/2013/10/1-c04a6.jpg" width="237" /></a></div>
<br />
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0cm; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="line-height: 18px;">Tuy nhiên, tên những ác thú như hổ báo, chó sói... không bao giờ được đặt tên cho người vì chúng là nỗi khiếp sợ của người miền núi. Nếu lên vùng cao, bạn đọc gặp một người trai hoặc gái tên Báo, đơn giản chỉ là vì người này sinh vào ngày được cho là sẽ mạnh hơn cha hoặc mẹ trong nhà. Những người sinh vào ngày khắc kỵ với cha mẹ, đôi khi còn được đi cho làm con nuôi, tất nhiên chỉ là trên danh nghĩa thôi. Đứa trẻ vẫn ở nhà cha mẹ và ngày tết phải đi tết cha mẹ nuôi bằng một cặp bánh chưng.</span><span style="line-height: 18px;"> </span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0cm; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;">Đối với những đứa trẻ được cho làm con nuôi, ngoài tên thật còn có tên đệm là May, có nghĩa là con nuôi. Người nhận "nuôi" sẻ gọi đứa trẻ là May. Cũng có những trường hợp tên May hay Mày thành tên gọi chính. Tên gọi này thường thấy nhiều ở cộng đồng người Thái nhóm Tay Mương ở Yên Khê - Con Cuông, Yên Na, Yên Hòa... huyện Tương Dương.</span></div>
<div class="MsoNormal" style="color: #333333; font-family: Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 13px; line-height: 19px; margin: 3pt 0cm; padding: 5px 0px; text-align: justify;">
<span style="font-family: Arial, sans-serif; font-size: 10pt;">Đặt tên cho trẻ mới ra đời trong lễ cúng vía đầu tiên là nét văn hóa riêng có của người Thái ở Nghệ An, góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Thái vùng Tây - Bắc.</span></div>

Lễ Ọoc cọ của người Thái, Nghệ An

Với người Thái (Nghệ An), việc đặt tên cho con là cả một sự kiện trọng đại. Vì thế, mỗi cái tên cha mẹ đặt cho con trong lễ Ọoc cọ gửi gắm v...